Sevgili ziyaretçilerimiz, çocuk kakasını tutma ve bırakma işlevini kontrol edebileceği yaşa gelmiş olmasına rağmen istemli ya da istem dışı olarak kakasını uygun olmayan yerlerde bırakma olarak belirlenen bir bozukluktur. Diğer bir ifade ile iki yaşından büyük çocuklarda dışkı kontrolünü sağlayamama durumudur. Enürezis'e göre daha ender olmakla beraber, duygusal açıdan daha ciddi bir problemin göstergesidir. Yetersiz ve gevşek eğitimin sonucu dışkı kontrolü alışkanlığı kazanılmamış olabilir. Buna birincil enkoprezis denir. Ayrıca dışkı kontrolü kazanıldıktan bir süre sonra herhangi bir sebep, stres nedeniyle dışkı kontrolü bozulabilir. Buna da ikincil enkoprezis denir. Bu durum, sonradan başlayan yatağa işeme gibi, genellikle ruhsal etkenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Yeni bir kardeşin doğumu, anneden ayrılık, korkutucu olaylar, hastaneye yatış, anaokuluna gidiş gibi tedirgin edici durumlar çocukta gerilemeye yol açar. Bu çocukların annelerinin, temizlik ve titizliğe önem verişleri ve cezalandırıcı tutumları özellikle belirgindir. Çocuğun dışkılama eğitimi çok baskılı bir yöntemle uygulanmıştır. Bir bakıma çocuk, bu davranışıyla, hem annesinin ilgisini çekmekte hem de ona başkaldırmaktadır. Okula giden kimi çocuğun, bütün gün dışkısını tutup da eve dönüşte kilodu kirletmesi sık görülen bir durumdur. Bu gözlemler, dışkı kaçırmanın, kalın bağırsakta bir bozukluktan ileri gelmediğinin en açık kanıtıdır. Dışkılamanın, yalnız evde sorun olması da, çocuğun annesiyle arasındaki bozuk ilişkiyi gösteren bir ipucudur. Gerçekten, dışkılarını tutamayan çocuklarda pek çok uyumsuzluk belirtisi gözlemlenir. Bunlar genellikle yaşlarından küçük davranan çocuklardır. Çevreye ve okula uyumları yetersiz, arkadaş ilişkileri ya kısıtlı ya da bozuktur. Bağımlı ve inatçıdırlar. Açıktan saldırgan olamaz, ama tepkilerini dolaylı yoldan gösterirler. Bu çocukların anneleri, titizlikleri ve baskıcı oluşları yanında, tedirgin ve ev işlerinden yorgun düşmüş kadınlardır. Bir bölümü, kocalarının uzakta oluşu nedeniyle evin tüm yükünü omuzlamak zorunda kalmışlardır. Ruhsal bıkkınlık ve çökkünlük belirtileri gösterirler. Bütün sıkıntılarını, dışkısını tutamayan çocuğa yöneltirler.
Çocuklarda Dışkı Kaçırma Hastalığı İçin Yapılması Gerekenler
Enkoprezis, çocuğu utandıran, benlik saygısını zedeleyen, sosyal yaşamını, arkadaş, aile ilişkilerini bozan bir belirti olduğundan sağaltımı büyük önem taşır. Enüreziste olduğu gibi enkopreziste de ilaç tedavisi, aileye danışmanlık, psikoterapi, davranış tedavisi yöntemleri kullanılmaktadır.
Dışkısını tutamayan bir çocukta, öncelikle aile tutumları düzenlenerek baskıların kaldırılması, aşırı titiz tutumdan kaçınılması sağlanır. Ailenin çocukla olan ilişkisi olumlu hale getirilmelidir.
Ceza ve dayağı bırakarak kesin bir tutumla çocuğun günde üç-dört kez, belirli aralarla, tuvalete oturması sağlanmalıdır. Yemeklerden sonra bağırsak çalışması hızlandığından, bu saatlerin seçilmesi daha uygun olur. Çocuk dirense de, anne soğukkanlı ve kararlı tutumunu sürdürmelidir. Buna uymazsa, oyuna çıkamayacağı veya TV izleyemeyeceği söylenerek çocuk düzene girmeye zorlanmalıdır. Bu yolla, okul öncesi çağda, eğer annenin tutumu çok katı değilse, kısa sürede dışkılama düzeni sağlanabilir. İlişkilerin çok bozuk olduğu durumlarda ailenin Çocuk Ruh Sağlığı Bölümü’ne başvurması gerekmektedir.
Hatalı Tuvalet Eğitiminin Olası Sonuçları (Enürezis ve Enkoprezis için)
Tuvalet eğitiminin başladığı dönem çocuğun zihinsel olarak geliştiği, yürüyüp koştuğu, kendi bireysel özgürlüğünü ilk keşfettiği bir dönemdir. Çocukta bireysel özgürlüğün, otonomi duygusunun fark edilmesi çocuk için önemli bir haz kaynağı olmaktadır. İnatçılık dönemi olan bu dönemde çocukla inatlaşıp onun inadını kırmak ya da tuvalet eğitimini en kısa zamanda gerçekleştirmek için çocuğu zorlama ve çocukla inatlaşma çocuğun kişiliğinde ciddi izler bırakır. Geceleri yatağına kaçıran, gündüzleri oyuna dalıp altını kirleten çocukla ilgilenmek gerekmektedir. Anneler aşırı kaygı ve endişeye kapılmadan, sabırla yaklaşmalıdırlar. Tuvalet eğitimi sırasında örselenmiş olan çocuklar yetişkinlik yıllarında pasif, girişimcilikten uzak yetişkinler olurlar. Kendini gerçekleştirme, yeteneklerini tam olarak kullanma ve kendini geliştirme olasılıkları düşük, yaratıcılıktan uzak, silik ve boyun eğici bireyler olarak varlıklarını sürdürürler. "Düşük benlik algısı" geliştireceklerinden çoğunlukla başarısız olacaklardır ve yapabildiklerini değil yapamadıklarını düşünerek, başarısız olacağından korkarak yaşamlarını sürdürürler.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder