Duyu egzersizleri çocukları fazla zorlamadan potansiyellerinin gelişmesini sağlar.
Körpe duyuların eğitilmesi çok önemlidir. Çocukların duyu bilincini artıran egzersizler, onların fiziksel gelişimlerini hızlandırmaz. Fakat bu egzersizlerle, çocukların görme, işitme, dokunma, tat alma ve koklama duyularını, daha hoşlarına gidecek şekilde tecrübe etmelerine yardımcı olabiliriz. Montessori sınıflarında bütün bir müfredat, duyuların bilinçlendirilmesine tahsis edilmiştir.
Örneğin yüksekliği, uzunluğu ya da genişliği farklı olan nesnelerin eşlerini bulma egzersizi, çocuğunuzun daha iyi gelişmesini sağlar. Diğer egzersizler kokuya ya da tada, ağırlığa, sıcaklığa veya sese göre eşleştirmeler olabilir. Çocuklardan bir kısım nesneleri uzunluk, yükseklik, renk, şekil ve benzeri özelliklerine göre sıraya koymalarını da isteyebilirsiniz.
Çocuklar bu tarz bulmaca ve oyunları ilginç bulurlar. Bunlar aynı zamanda kelime öğrenme dersi gibidir. Çocuklar geometrik şekillerden bitki ve hayvanlara kadar her şeyin ismini öğrendikçe nesneler yeni bir anlam kazanır.
Kitabımızın bu bölümündeki faaliyetler, Montessori okullarında uygulananlardan daha basit fakat aynı prensiplere dayanıyor. Kullanılan pek çok materyal ya ev ortamında yapabilecek ya da her yerde kolaylıkla bulunabilecek türden şeyler.
Renklere Göre Sıralama
Düğmeleri renklerine göre sınıflandırma, görme ve dokunma duyularını uyarır.
Çocukları Karışık Düğmeler İle Uğraştırmak
Farklı ebatlarda ve büyüklüklerde kemik, tahta ve metal gibi değişik materyallerden yapılmış düğmeleri bir araya koyarak çocuğunuzu biraz daha zorlayabilirsiniz.
Renk, Şekil ve Ebat
Çoğu oyun, öncelikle çocuğunuzun görme duyusunu uyarır. fakat çocuğunuz bu oyunu oynarken diğer duyularını da kullanır.
Çocuklar İçin Nesne Sıralama Oyunu(2-5 Yaş)
Nesneleri şekil, ebat, renk ve diğer fiziksel özelliklerine göre sıralamak, çocuğunuzun dikkatini belli bir yere yoğunlaştıran, harika bir faaliyettir. Bu oyunda çocuğunuz aynı zamanda mantık yürüterek tercihlerde bulunur. Bu faaliyet için dikkat çekici, değişik şekil, renk ve ebatlarda nesneleri bir araya toplayın. Fakat küçük nesnelere dikkat edin. Küçük çocuğunuz bunları yutabilir, hatta burnuna ya da kulağına sokabilir.
Bu tarz faaliyetlere en güzel örnek, düğme ayırma işi olabilir. Dikiş kutunuzdan dört farklı grup düğme seçin ya da tuhafiyeden satın alın. Büyükçe bir kapta bu düğmeleri karıştırın. Yanında dört farklı küçük kap da olsun. Çocuğunuza, birbirinin aynı olan düğmeleri ayırıp aynı kaplara koymayı gösterin.
Çocuklar İçin Adım Adım Pembe Kule Oyunu
Çocuklar İçin Boy Boy Küpler (18 ay - 3 Yaş)
Büyükten küçüğe doğru sıralanmış tahta küpler, görme duyusunu geliştiren, çok faydalı bir faaliyet olabilir. Montessori okullarında Pembe kule olarak adlandırdığımız bir set kullanılır. Bu faaliyeti evde uygulamak için, büyükten küçüğe doğru sıralanmış küpler ya da birbirinin içine girebilen plastik kaplarla, aynı şekilde kule yapabilirsiniz.
Çocuklar İçin Geometrik Şekil Şablonu (2 - 4 Yaş)
Bu tarz oyuncakların çeşitli tipleri vardır. Çoğunun parçaları, setler halindedir. Parçalar ana şablondan ayrılınca çocuğunuzun şablondaki kare, sekizgen ve daire gibi şekilleri bulması gerekir. Çocuk Önce setteki en büyük şekli bulur ve şablondaki yerine koyar. Daha sonra bütün parçaları yerine koyana kadar oyun devam eder. Bu tarz bir şablonda çocuğunuz yanlış yaptığı zaman kolayca fark eder. Örneğin, daha büyük bir şekli küçük yuvaya yerleştirmek isterse büyük şekil havada kalacak ve doğru gözükmeyecektir.
Çocuklar İçin Tutaçlı Yapbozlar (2 - 5 Yaş)
Tutaçlı yapbozlar, asla modası geçmeyen, oldukça yaygın bir şekilde kullanılan oyuncaklardır. Her zaman, tahtadan yapılmış, üzerinde çekici resimler olan yapbozları seçin. Kartondan yapılmış ya da parçaları yuvalarına girmeyen oyuncakları almaktan sakının. Dört yaş altındaki çocuklar için, büyük şekilleri olan yapbozlar seçin.
Çocuklar İçin Renkli Kartları Eşleştirme Oyunu (3-5 Yaş)
Montessori okullarında önceden hazırlanmış, çeşitli renklere boyanmış tahtadan kartlar, çocukların ana ve ara renkler ile onların tonlarını öğrenmelerine yardımcı olur. Çocuk aynı zamanda her bir rengi tanımlamak için kullanacağı kelimeleri de öğrenir. Siz de değişik renklerde boyalı karton ya da tahtalar alarak bu faaliyeti evde yapabilirsiniz.
Üç farklı grup oluşturun. Her grupta aynı ebatta ama farklı renklerde kartlar bulunsun. Küçük çocuklar için sarı, mavi ve kırmızı renklerden ikişer parça içeren, altı parçalı bir set oluşturun. Çocuğunuza bu renkleri eşleştirmesini söyleyin ve renklerin isimlerini öğrenmesini sağlayın.
Sonra 11 çift parçadan oluşan ikinci bir set oluşturun. Bu sette sarı, kırmızı, mavi, yeşil, turuncu, mor, pembe, kahverengi, gri, beyaz, ve siyah gibi ana ve ara renkler bulunsun. Çocuğunuz bu renkleri eşleştirip adlarını söylesin. Faaliyeti biraz daha zorlaştırmak istiyorsanız sarı, kırmızı, mavi, yeşil, turuncu, mor, pembe, kahverengi, gri olmak üzere dokuz ayrı rengin, yedişer adet değişik tonunu içeren üçüncü bir set hazırlayın. Çocuğunuzdan, renkleri açıktan koyuya doğru sıralamasını isteyin. Bütün renk kartlarını düzgün bir şekilde sıraladığınızda sevimli bir renk cümbüşü oluşur.
Bu faaliyeti çeşitli şekillerde daha da zorlaştırabilirsiniz. Örneğin, çocuğa, odada bulunan eşyalardan, karttaki renge en yakın olan eşyayı bulması söylenebilir. Ya da yukarıda bahsettiğim üçüncü set kartlardan bir renk gösterilip çekilir. Çocuğun aklında kaldığı kadarıyla, kart setinden bu gösterdiğimiz rengin bir ton koyu ve açığını bulması istenebilir. Üçüncü bir faaliyet de, daha büyük çocuklar için, renklere beyaz ve siyah boya eklenerek nasıl daha açık ve daha koyu tonları elde ettiğimizi öğretmek olabilir. Herhangi bir rengin asıl tonuna biraz beyaz boya ekleyerek koyudan açığa doğru, renk kartlarına benzer bir set oluşturabilirler.
Çocuklar için Konsantrasyon Oyunları (3-5 Yaş)
bu tip oyunlar, çocuğun görsel zekasını ve model kavrama yetisini geliştirir. Oyuncakçı dükkanlarında bu oyunun değişik çeşitlerini alabilir ya da evde kendiniz yapabilirsiniz. Herhangi bir kartondan standart oyun kartı ebatlarında 16 parça kesin. Sekiz değişik geometrik şekli birer kopyalarıyla birlikte bu kartonlara çizin ya da kesip yapıştırın. Geometrik şekil yerine hayvan resimleri de kullanılabilir. böylece eşit ebatlarda sekiz çift değişik şekil veya resimden oluşan kartlarınız olacak.
Sıra oyunu oynamaya gelince kartları rastgele karıştırın ve yüzleri kapalı kalacak şekilde, alt alta dizilmiş dörtlü sıralar oluşturun. Önce ilk oyuncu arka arkaya iki kart açar. Birbirinin eşi kartlar bulan oyuncu, bunları alır. Açılan kartlar birbirinin eşi değilse kartları tekrar ters çevirip yerlerine geri koyar. Oyuncu açtığı kartların yerlerini hatırlamaya çalışır. böylece gelecek seferde eşleri kolayca bulabilir. Oyun bütün kartların eşleri bulunana kadar devam eder.
Çocuğunuz bu oyunda uzmanlaşmaya başlayınca üzerlerinde yeni desenlerin olduğu yeni setler oluşturun. Oyunu biraz daha zorlaştırabilmek için yeni kartlar ekleyebilirsiniz ya da kartları sıra ile koymak yerine rastgele yerleştirebilirsiniz.
Çocuklar İçin Ses Algılama
Çocuğunuz büyüdükçe ve duyuma kabiliyeti geliştikçe değişik sesleri ayırt etmeyi öğrenir ve sesin nereden geldiğini gösterebilir.
Çocuklar İçin İri Kuru Fasulyeler İle Oyun Hazırlama (18 Ay - 4 Yaş)
Porselen ya da camdan yapılmış genişçe bir kaseyi yarısına kadar iri kuru fasulye tanesiyle doldurun. İri kuru fasulye taneleri, çocuğunuzun burnuna ya da kulağına kaçmayacak kadar büyük olduğu ve kaseye döküldükçe ilginç sesler çıkardığı için iyi bir seçimdir. Çocuğunuza küçük bir kepçe verin ve fasulyeleri kaptan alıp nasıl tekrar kaba boşaltabileceğini gösterin. Bu oyunu çok küçük yaştaki çocukların oynamasına, ancak siz yanındayken izin verebilirsiniz. Elleriyle fasulyeleri boşaltırken çıkan sesler, çok ilginç gelecektir. Bazı fasulyeler yanlışlıkla kaptan dışarı sıçrarsa onları nasıl toplayııp kaba geri koyacaklarını gösterin. Bütün fasulyelerin kapta olması gerektiğinin önemini iyice vurgulayın. İlk önce bütün fasulyelerin etrafa yayıldığını görebilirsiniz. Sabırlı ve kibar bir şekilde onlara, fasulyeleri kaba nasıl geri koyabileceklerini gösterin.
Çocuklar İçin Zilleri Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu faaliyet için sekiz çift ya da daha fazla sayıda zil bulmanız gerekecek. Her çift zilin aynı sesi çıkarması gerekir. Zillerin görünüşleri farklı olabileceğinden, çocuğunuzun bu faaliyeti gözleri kapalı olarak yapması gerekir. Piyasada ayaklı ve tutaçlı olmak üzere iki çeşit zil vardır. Küçük çocukların ikinci çeşit zilleri kullanması oldukça zordur. Çünkü çocuk zili tutarken zilin ses çıkaran parçasını da tutar ve zil sesi duyulmaz. Bu problemi zile bir kurdele bağlayarak çözebilirsiniz. Çocuğunuz bir eliyle kurdeleden zili tutar ve sesi duyabilmek için diğer eliyle zili sallar veya zile vurur.
Çocuğunuz önce bir zili çalıp kenara koyar. Sonra başka bir zili çalar ve aynı ses olup olmadığını anlamaya çalışır. Hafızasını yenilemek için ilk zili tekrar çalmak isteyebilir. Eğer ilk çaldığı zil ile aynı sesi çıkarmıyorsa ikinci zili kenara koyar ve aynı sesi bulana kadar devam eder. Aynı sesli iki zili bulunca bunları diğer kenara koyar ve yeni bir zil seçerek faaliyete devam eder.
Çocuklar İçin Ses Silindirleri Oyunu (3 - 6 Yaş)
Ses silindirleri çalışması, çocukların sesi ayırma kabiliyetlerini geliştiren bir diğer faaliyettir. Bu çalışmayı, evinizde bulabileceğiniz tahta, plastik ya da cam kaplarla yapabilirsiniz. içindekilerin görünmemesi için, kaplar saydam olmalı. Ayrıca içlerine farklı maddeler konulup çalkalandığı zaman net bir ses çıkarmalılar. Bu iş için bebek maması kavanozlarını, içleri görünmeyecek şekilde boyayarak ya da dışarıdan kaplayarak kullanabilirsiniz.
Altı adet kavanozu bir renkte, altı adet kavanozu ise başka bir renkte boyayın. Her renkten bir kavanoz alıp içlerine kuru fasulye, mercimek, prinç, kum gibi, salladığınızda ilginç sesler çıkaracak bir şeyler koyun. Çocuğunuz daha sonra, örneğin yeşil kavanozdaki bir sesin pembe kavanozlar arasındaki eşini bulmaya çalışacaktır. Montessori okullarında, kapakları aynı renge boyanmış altılı kavanoz setleri, müstakil kutularda muhafaza edilir.
Çocuklar İçin Tıp Oyunu (2 - 6 Yaş)
Günümüzde sessizlik kavramını çocuklara anlatabilmek oldukça zordur. Çocuklarınıza sessizlilte bulabilecekleri güzellikleri keşfetmelerinde yardımcı olun. Sessiz olduğunuz zaman kendi düşüncelerimizi duyabilir ve etrafımızdaki dünyadan çok daha iyi haberdar oluruz.
Tıp oyunu, çocukların disiplin anlayışını da geliştirecektir. Böylece etraflarındaki sesleri de daha iyi algılayacaklardır. Bu faaliyete, küçük bir zil yardımıyla ya da bir el işareti ile çocuğunuzun dikkatini çekerek başlayın. İşareti alan çocuğun, her ne yapıyorsa bırakıp oturması ve gözlerini kapayıp olduğu yerde kalması gerekir. Çocuğunuz, siz onun ismini fısıldayana kadar öylece kalmalıdır. İsmini duyan çocuk, sessizce ayağa kalkıp yanınıza gelir. Tıp oyununu değiştirerek biraz daha zorlaştırabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuzun dikkatli ve hızlı bir şekilde hareket etmesini destekleyecek bir tıp oyunu geliştirebilirsiniz. Bunun için çocuğunuzdan, iki eline zil alarak hiç ses çıkarmadan, odanın bir başından diğer başına götürmesini isteyin.
Başlangıçta küçük çocuklar, 30 saniyeden fazla sessiz kalamayacaklardır. Fakat zamanla onlar da gevşeyip dinleme ve sessizliğin büyüsünü keşfetme kabiliyetlerini geliştireceklerdir. Eğer çocuğunuz bu oyunu severse tıp oynamayı, günlük alışkanlıklarınızdan biri haline getirebilirsiniz. Tıp oyununun bir diğer çeşidi de aktif hayal kurmadır. Bunun için çocuğunuz gözlerini kapatır, siz de ona belli bir sahneyi tasvir ederek hayal kurdurursunuz: "Şimdi ırmak kenarında yürüyoruz. Ayak parmağımızı suya değdiriyoruz. Eyvah! Su çok soğuk!"
Çocuklar İçin Dokunma Faaliyetleri
Çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirmenin birçok yolu vardır. Bu işe, çocuğunuz henüz çok küçükken sürpriz sepeti ile başlamıştık. Artık dokunma duyusunu çok daha büyük bir bilinçle algılayabildiği için, biraz daha zor faaliyetlere hazırız.
Çocuklar İçin Doku Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu oyun çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirmek için önemlidir. Genel olarak bu oyun, bir yüzeyinde farklı dokular olan, küçük, kare yün parçalarından oluşur. bu yüzey, yün kumaşın üzerine farklı bir kumaş, İtalyan fermuarı parçası, çekirdekler, kum ve benzeri malzeme yapıştırılarak elde edilir. Her bir dokudan iki tane yapmalısınız. bu çiftlerin her birine dokunulduğunda aynı hissi vermelidir. Çocuğunuzun gözleri kapalı olsun. Sadece parmak uçlarını kullanarak kareleri eşleştirsin. Kareleri eşleştirdiğinde göz ucuyla bakarak tahmininin doğru olup olmadığını görebilir.
Çocuklar İçin Kumaş Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu defa sepete, yukarıdakilerden biraz daha farklı olarak ipek, yün, pamuk, tüvit ve benzeri kumaşlardan doldurabilirsiniz. Her tip kumaştan çiftler oluşturun. Yine, çocuğunuzun gözleri kapalıyken aynı hissi veren kumaşları eşleştirmesini söyleyin ve bunları beraberce masanın üzerine koyun. Çocuğunuz gözlerini açtığı zaman, seçiminin doğru olup olmadığını kendisi kontrol etsin.
Çocuklar İçin Zımpara Kağıtları İle Oyun Şablonu Oluşturmak (3 - 5 Yaş)
Zımpara kağıdı şablonları, aynı ebatta olan, altı çift tahta parçasından oluşur. Her bir çiftin üzerine, incelik kalınlık yönünden farklı özellikte zımpara kağıtları yapıştırılır. Çocuğunuz gözleri kapalı olarak dokunup eş olan zımpara kağıtlarını bulmaya çalışır. Eşleştirme bitince çocuğunuz tahtaların zımpara kağıdı olan yüzlerine bakarak doğru olup olmadığını kontrol eder. Eş parçalar, aynı görünecektir.
Çocuklar İçin Gizemli Torba Oluşturmak (3 - 6 Yaş)
Gizemli torba çocukların çok seveceği bir faaliyettir. Üzerinde elimizi sokabileceğimiz bir delik olan, bez bir kese ya da kutudur. Çocuğunuz bu delikten elini sokar ve nesneyi görmeden, dokunarak tanımaya çalışır. Bu oyun için, çocuğunuzun ismini bildiği, küçük nesnelere ihtiyacınız var. Çocuğunuzun gözleri kapalıyken nesneleri torbaya koyun ve çocuğunuzdan sadece dokunarak nesnenin ismini söylemesini isteyin. Bilirse bu sefer rolleri değiştirin. Siz nesneleri bulmaya çalışın. Daha büyük çocuklar için torbanın içine bozuk para, yemiş kabukları veya geometrik şekiller koyarak oyunu daha da zorlaştırabilirsiniz.
Çocuklar İçin Koku Duyularının Gelişimi
Çoğu yetişkine kıyasla, çocukların koklama duyuları daha iyi gelişmiştir. Burada sizlere, çocuğunuzun duyu tecrübesini zenginleştirecek iki farklı faaliyet gösteriyoruz. Bu sayede değişik aromaların isimlerini öğrenerek bunları birbirinden ayırt edebilecektir.
Çocuklar İçin Koku Şişeleri Oyunu (3 - 5 Yaş)
12 adet, eşit boyutta, kapaklı, plastik ya da cam şişe temin edin. Silindir şeklindeki, kapaklı baharat kavanozları bu iş için uygundur. Bebek maması kavanozları da kullanılabilir. 6'şar çift kavanozdan oluşan iki grup oluşturun. birinci grubu mavi, diğerini de yeşil kağıtla kaplayın.
Her kavanozun içine bir parça pamuk koyun, Her pamuğa bir iki damla farklı koku damlatın. Toplam altı farklı kokuya ihtiyacınız olacak. Aynı kokuyu bir tane mavi gruptan, bir tane yeşil gruptan kavanoza damlatın. Vanilya, badem, nane, limon, kolonya, parfüm gibi sıvı bitki özlerini kullanabilirsiniz. Pamuk yerine karanfil, tarçın, limon ve portakal kabuğu gibi güzel ve keskin kokulu katı maddeler kullanabilirsiniz. Tabii çocuğunuzun kavanozun içini görmediğinden emin olmanız gerekir. Kuruyup aromasını kaybetmemesi için kokuları zaman zaman yenilemeniz gerekecektir.
Çocuğunuz, bir gruptan bir kokuyu koklayıp diğer gruptan bunun eşini bulmaya çalışsın. Eşleri bulunca bunları bir kenara koysun ve diğer kavanozlar için de aynı işlemi tekrar etsin.
Çocuklar İçin Şifalı Bitki Kokuları Aktivitesi (3 - 5 Yaş)
Evde ya da bahçede biberiye, lavanta, fesleğen ve kekik gibi şifalı bitkiler yetiştiriyorsanız, çocuğunuz bunları koklamaya bayılacaktır. Çocuk bunları kendi yetiştirse çok daha etkileyici olur. Çocuğunuza bu bitkileri havanda nasıl dövüp ezeceğini gösterin. Güzel koku yayan bir koku torbası yapmayı öğretin.
Çocuğunuz bu oyunda uzmanlaşmaya başlayınca üzerlerinde yeni desenlerin olduğu yeni setler oluşturun. Oyunu biraz daha zorlaştırabilmek için yeni kartlar ekleyebilirsiniz ya da kartları sıra ile koymak yerine rastgele yerleştirebilirsiniz.
Çocuklar İçin Ses Algılama
Çocuğunuz büyüdükçe ve duyuma kabiliyeti geliştikçe değişik sesleri ayırt etmeyi öğrenir ve sesin nereden geldiğini gösterebilir.
Çocuklar İçin İri Kuru Fasulyeler İle Oyun Hazırlama (18 Ay - 4 Yaş)
Porselen ya da camdan yapılmış genişçe bir kaseyi yarısına kadar iri kuru fasulye tanesiyle doldurun. İri kuru fasulye taneleri, çocuğunuzun burnuna ya da kulağına kaçmayacak kadar büyük olduğu ve kaseye döküldükçe ilginç sesler çıkardığı için iyi bir seçimdir. Çocuğunuza küçük bir kepçe verin ve fasulyeleri kaptan alıp nasıl tekrar kaba boşaltabileceğini gösterin. Bu oyunu çok küçük yaştaki çocukların oynamasına, ancak siz yanındayken izin verebilirsiniz. Elleriyle fasulyeleri boşaltırken çıkan sesler, çok ilginç gelecektir. Bazı fasulyeler yanlışlıkla kaptan dışarı sıçrarsa onları nasıl toplayııp kaba geri koyacaklarını gösterin. Bütün fasulyelerin kapta olması gerektiğinin önemini iyice vurgulayın. İlk önce bütün fasulyelerin etrafa yayıldığını görebilirsiniz. Sabırlı ve kibar bir şekilde onlara, fasulyeleri kaba nasıl geri koyabileceklerini gösterin.
Çocuklar İçin Zilleri Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu faaliyet için sekiz çift ya da daha fazla sayıda zil bulmanız gerekecek. Her çift zilin aynı sesi çıkarması gerekir. Zillerin görünüşleri farklı olabileceğinden, çocuğunuzun bu faaliyeti gözleri kapalı olarak yapması gerekir. Piyasada ayaklı ve tutaçlı olmak üzere iki çeşit zil vardır. Küçük çocukların ikinci çeşit zilleri kullanması oldukça zordur. Çünkü çocuk zili tutarken zilin ses çıkaran parçasını da tutar ve zil sesi duyulmaz. Bu problemi zile bir kurdele bağlayarak çözebilirsiniz. Çocuğunuz bir eliyle kurdeleden zili tutar ve sesi duyabilmek için diğer eliyle zili sallar veya zile vurur.
Çocuğunuz önce bir zili çalıp kenara koyar. Sonra başka bir zili çalar ve aynı ses olup olmadığını anlamaya çalışır. Hafızasını yenilemek için ilk zili tekrar çalmak isteyebilir. Eğer ilk çaldığı zil ile aynı sesi çıkarmıyorsa ikinci zili kenara koyar ve aynı sesi bulana kadar devam eder. Aynı sesli iki zili bulunca bunları diğer kenara koyar ve yeni bir zil seçerek faaliyete devam eder.
Çocuklar İçin Ses Silindirleri Oyunu (3 - 6 Yaş)
Ses silindirleri çalışması, çocukların sesi ayırma kabiliyetlerini geliştiren bir diğer faaliyettir. Bu çalışmayı, evinizde bulabileceğiniz tahta, plastik ya da cam kaplarla yapabilirsiniz. içindekilerin görünmemesi için, kaplar saydam olmalı. Ayrıca içlerine farklı maddeler konulup çalkalandığı zaman net bir ses çıkarmalılar. Bu iş için bebek maması kavanozlarını, içleri görünmeyecek şekilde boyayarak ya da dışarıdan kaplayarak kullanabilirsiniz.
Altı adet kavanozu bir renkte, altı adet kavanozu ise başka bir renkte boyayın. Her renkten bir kavanoz alıp içlerine kuru fasulye, mercimek, prinç, kum gibi, salladığınızda ilginç sesler çıkaracak bir şeyler koyun. Çocuğunuz daha sonra, örneğin yeşil kavanozdaki bir sesin pembe kavanozlar arasındaki eşini bulmaya çalışacaktır. Montessori okullarında, kapakları aynı renge boyanmış altılı kavanoz setleri, müstakil kutularda muhafaza edilir.
Çocuklar İçin Tıp Oyunu (2 - 6 Yaş)
Günümüzde sessizlik kavramını çocuklara anlatabilmek oldukça zordur. Çocuklarınıza sessizlilte bulabilecekleri güzellikleri keşfetmelerinde yardımcı olun. Sessiz olduğunuz zaman kendi düşüncelerimizi duyabilir ve etrafımızdaki dünyadan çok daha iyi haberdar oluruz.
Tıp oyunu, çocukların disiplin anlayışını da geliştirecektir. Böylece etraflarındaki sesleri de daha iyi algılayacaklardır. Bu faaliyete, küçük bir zil yardımıyla ya da bir el işareti ile çocuğunuzun dikkatini çekerek başlayın. İşareti alan çocuğun, her ne yapıyorsa bırakıp oturması ve gözlerini kapayıp olduğu yerde kalması gerekir. Çocuğunuz, siz onun ismini fısıldayana kadar öylece kalmalıdır. İsmini duyan çocuk, sessizce ayağa kalkıp yanınıza gelir. Tıp oyununu değiştirerek biraz daha zorlaştırabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuzun dikkatli ve hızlı bir şekilde hareket etmesini destekleyecek bir tıp oyunu geliştirebilirsiniz. Bunun için çocuğunuzdan, iki eline zil alarak hiç ses çıkarmadan, odanın bir başından diğer başına götürmesini isteyin.
Başlangıçta küçük çocuklar, 30 saniyeden fazla sessiz kalamayacaklardır. Fakat zamanla onlar da gevşeyip dinleme ve sessizliğin büyüsünü keşfetme kabiliyetlerini geliştireceklerdir. Eğer çocuğunuz bu oyunu severse tıp oynamayı, günlük alışkanlıklarınızdan biri haline getirebilirsiniz. Tıp oyununun bir diğer çeşidi de aktif hayal kurmadır. Bunun için çocuğunuz gözlerini kapatır, siz de ona belli bir sahneyi tasvir ederek hayal kurdurursunuz: "Şimdi ırmak kenarında yürüyoruz. Ayak parmağımızı suya değdiriyoruz. Eyvah! Su çok soğuk!"
Çocuklar İçin Dokunma Faaliyetleri
Çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirmenin birçok yolu vardır. Bu işe, çocuğunuz henüz çok küçükken sürpriz sepeti ile başlamıştık. Artık dokunma duyusunu çok daha büyük bir bilinçle algılayabildiği için, biraz daha zor faaliyetlere hazırız.
Çocuklar İçin Doku Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu oyun çocuğunuzun dokunma duyusunu geliştirmek için önemlidir. Genel olarak bu oyun, bir yüzeyinde farklı dokular olan, küçük, kare yün parçalarından oluşur. bu yüzey, yün kumaşın üzerine farklı bir kumaş, İtalyan fermuarı parçası, çekirdekler, kum ve benzeri malzeme yapıştırılarak elde edilir. Her bir dokudan iki tane yapmalısınız. bu çiftlerin her birine dokunulduğunda aynı hissi vermelidir. Çocuğunuzun gözleri kapalı olsun. Sadece parmak uçlarını kullanarak kareleri eşleştirsin. Kareleri eşleştirdiğinde göz ucuyla bakarak tahmininin doğru olup olmadığını görebilir.
Çocuklar İçin Kumaş Eşleştirme Oyunu (2 - 5 Yaş)
Bu defa sepete, yukarıdakilerden biraz daha farklı olarak ipek, yün, pamuk, tüvit ve benzeri kumaşlardan doldurabilirsiniz. Her tip kumaştan çiftler oluşturun. Yine, çocuğunuzun gözleri kapalıyken aynı hissi veren kumaşları eşleştirmesini söyleyin ve bunları beraberce masanın üzerine koyun. Çocuğunuz gözlerini açtığı zaman, seçiminin doğru olup olmadığını kendisi kontrol etsin.
Çocuklar İçin Zımpara Kağıtları İle Oyun Şablonu Oluşturmak (3 - 5 Yaş)
Zımpara kağıdı şablonları, aynı ebatta olan, altı çift tahta parçasından oluşur. Her bir çiftin üzerine, incelik kalınlık yönünden farklı özellikte zımpara kağıtları yapıştırılır. Çocuğunuz gözleri kapalı olarak dokunup eş olan zımpara kağıtlarını bulmaya çalışır. Eşleştirme bitince çocuğunuz tahtaların zımpara kağıdı olan yüzlerine bakarak doğru olup olmadığını kontrol eder. Eş parçalar, aynı görünecektir.
Çocuklar İçin Gizemli Torba Oluşturmak (3 - 6 Yaş)
Gizemli torba çocukların çok seveceği bir faaliyettir. Üzerinde elimizi sokabileceğimiz bir delik olan, bez bir kese ya da kutudur. Çocuğunuz bu delikten elini sokar ve nesneyi görmeden, dokunarak tanımaya çalışır. Bu oyun için, çocuğunuzun ismini bildiği, küçük nesnelere ihtiyacınız var. Çocuğunuzun gözleri kapalıyken nesneleri torbaya koyun ve çocuğunuzdan sadece dokunarak nesnenin ismini söylemesini isteyin. Bilirse bu sefer rolleri değiştirin. Siz nesneleri bulmaya çalışın. Daha büyük çocuklar için torbanın içine bozuk para, yemiş kabukları veya geometrik şekiller koyarak oyunu daha da zorlaştırabilirsiniz.
Çocuklar İçin Koku Duyularının Gelişimi
Çoğu yetişkine kıyasla, çocukların koklama duyuları daha iyi gelişmiştir. Burada sizlere, çocuğunuzun duyu tecrübesini zenginleştirecek iki farklı faaliyet gösteriyoruz. Bu sayede değişik aromaların isimlerini öğrenerek bunları birbirinden ayırt edebilecektir.
Çocuklar İçin Koku Şişeleri Oyunu (3 - 5 Yaş)
12 adet, eşit boyutta, kapaklı, plastik ya da cam şişe temin edin. Silindir şeklindeki, kapaklı baharat kavanozları bu iş için uygundur. Bebek maması kavanozları da kullanılabilir. 6'şar çift kavanozdan oluşan iki grup oluşturun. birinci grubu mavi, diğerini de yeşil kağıtla kaplayın.
Her kavanozun içine bir parça pamuk koyun, Her pamuğa bir iki damla farklı koku damlatın. Toplam altı farklı kokuya ihtiyacınız olacak. Aynı kokuyu bir tane mavi gruptan, bir tane yeşil gruptan kavanoza damlatın. Vanilya, badem, nane, limon, kolonya, parfüm gibi sıvı bitki özlerini kullanabilirsiniz. Pamuk yerine karanfil, tarçın, limon ve portakal kabuğu gibi güzel ve keskin kokulu katı maddeler kullanabilirsiniz. Tabii çocuğunuzun kavanozun içini görmediğinden emin olmanız gerekir. Kuruyup aromasını kaybetmemesi için kokuları zaman zaman yenilemeniz gerekecektir.
Çocuğunuz, bir gruptan bir kokuyu koklayıp diğer gruptan bunun eşini bulmaya çalışsın. Eşleri bulunca bunları bir kenara koysun ve diğer kavanozlar için de aynı işlemi tekrar etsin.
Çocuklar İçin Şifalı Bitki Kokuları Aktivitesi (3 - 5 Yaş)
Evde ya da bahçede biberiye, lavanta, fesleğen ve kekik gibi şifalı bitkiler yetiştiriyorsanız, çocuğunuz bunları koklamaya bayılacaktır. Çocuk bunları kendi yetiştirse çok daha etkileyici olur. Çocuğunuza bu bitkileri havanda nasıl dövüp ezeceğini gösterin. Güzel koku yayan bir koku torbası yapmayı öğretin.
Meyve Kokuları
Koku, renk ve tat cümbüşü olan taze meyve salataları çocuğunuzun birçok duyusunu aynı anda uyarır.
Çocukların Tat Alma Duyuları
Dilimizle algılayabildiğimiz tatlı, ekşi, tuzlu ve acı olmak üzere dört temel tat vardır. Tat alma kavramını iyice belletmek için, çocuğunuzla değişik yemekler hakkında konuşun. "Mmm bu elma çok tatlı!" ya da "Bence bu patlamış mısır çok tuzlu olmuş, sen ne düşünüyorsun?" şeklinde sorular sorun. Bazı çocuklar, aşina olmadıkları, keskin tatları denemek istemezler. Çeşitli duyusal faaliyetler sayesinde, çocuğunuz yeni yiyecekler tadarak yeni yeni tatlar keşfetmek isteyecektir. Her tadı, ayrı ayrı, miktarı yavaş yavaş artırarak tanıtın. Örneğin, çok küçük bir parça turp veya maydanoz vererek acıyı öğretin. "Bazı yemeklerin tadı birazcık acı olabilir. Salatamdaki turptan tatmak ister misin?" şeklinde sorular işimizi kolaylaştırır.
Bir diğer faaliyet de çocuğunuzu belirli yemeklerin tadına dikkat etmeye yönlendirmek olabilir. "Acıbadem kurabiyesindeki bademin tadını ve kokusunu almayı dene!" Çocuğunuza gözlerini kapayıp belirli bir şeyin tadını almaya ve bunu adlandırmaya çalışmasını söyleyebilirsiniz. "Bu şey fındık gibi anne!" Aynı zamanda tat alma şişeleri de hazırlayabilirsiniz.
Çocuklar İçin Tatma Şişeleri Aktivitesi (3 - 5 Yaş Arası)
Sekiz adet damlalıklı küçük şişe bulun. Dört tanesinin kapağını maviye, diğer dördünün kapağını da kırmızıya boyayın. Şimdi iki grup damlalıklı şişeniz var. Her gruptan bir şişeyi, dört ana tattan birini temsil eden bir sıvı ile doldurun. Örneğin şekerli su (tatlı), limon suyu (ekşi), tuzlu su (tuzlu), sulandırılmış kahve (acı) gibi.
Çocuğunuz önce ellerini yıkayıp gruplardaki şişeleri sıralamalı. Sonra, dikkatlice bir şişenin kapağını açıp sol elinin üzerine bir damla damlatmalı. Çocuğunuzdan bu damlayı yavaşça yalamasını isteyin. Şimdi ikinci gruptan bir şişe seçip kapağını yavaşça açarak sağ elinin parmak ucuna bir damla damlatıp tadına bakmalı. İki şişedeki tat birbirinin aynı mı? Hayır mı? İkinci şişeyi bir kenara koyun. Aynı tadı bulana kadar devam edin. Aynı tadı bulunca her iki şişeyi birden bir kenara ayırın.
Çocuğunuz geri kalan şişelere dönmeden önce ellerini yıkamalı ve aynı işlemleri tekrar etmelidir. Dört şişe de eşleştirilince oyun bitmiş olur.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder