Sevgili ziyaretçilerimiz, çocuklar öğrenme sürecinde kritik dönemlerden geçerler. İdeal öğrenme fırsatı sunan bu dönemlerin çoğu, hayatta bir kere yaşanır.
Montessori çocukların ilgi ve eğilimlerinin çeşitli aşamalardan geçerek geliştiğini fark etti ve bu aşamaları kritik dönemler olarak adlandırdı. Bu dönemlerde çocuklar, çevrelerinde gördükleri şeylere büyük bir ilgi ve merakla yaklaşırlar. Yeterince istifade edildiğinde her kritik dönem, çocuğun gelişimini derinden etkileyen bir fırsata dönüşür. Bunun için kritik dönemlerden geçme sürecini çok iyi anlamamız gerekir.
Montessori, doğumdan itibaren altı yaşına kadar, çocukların öğrenme açısından kritik dönemlerini belirledi. Her bir kritik dönemde çocuk, belirli özellikleri almaya yatkındır. Örneğin, hayatının ilk yıllarında dil gelişimi için kritik bir dönemindedir. Biz konuşurken neyi nasıl söylediğimize dikkat kesilir. Kısa bir süre içinde bizimle aynı dili, bizimkine benzer bir aksanda konuşur.
Anne babalar ve öğretmenler, kritik dönemleri ayırt edip bunlardan istifade etmeye başladıkları zaman, çocukların öğrenme ve gelişim sürecinde çok daha etkili olabilirler.
Her kritik dönemde çocuk, içgüdüsel olarak belli konulara ilgi duyar. Bıkmadan yorulmadan çevresinin belli özelliklerine odaklanır. Çocuklara genetik olarak geçen bu güdü, kabiliyetleri geliştirmeye yarayan, biyolojik bir mekanizmadır.
Şüphesiz kritik dönemlerin başlangıç ve bitiş zamanı, çocuktan çocuğa değişir. Dolayısıyla, her bir çocuğu dikkatle izleyip davranışlarımızı, onun kişisel ihtiyaçlarına göre belirlemeliyiz. Kritik dönemler, çocuğun bütün hayatına etki eder çünkü bu erken evrelerde öğrenilen şeyler, ilerki dönemlerde öğrenilecek bilgiler temel teşkil edecektir.
Sınırlı Bir Fırsat
Kritik dönem boyunca çocuk, yeni şeyler öğrenir, yeni yetenekler edinir. Farkında bile olmadan, beyninin çeşitli fonksiyonlarını geliştirir. Fakat çocuk için kritik dönemler geçicidir. Çocuk belirli bir yeteneği kavrayıp öğrendiğinde, bu yetenekle ilgili kritik dönemin de sonu gelmiş demektir. Eğer bu dönemde çocuk, kendisine gerekli olan bilgi ve beceriyi gözlemleyemezse ya da uygulama fırsatı bulamazsa bunu öğrenme şansını yitirecektir. Çocuk aynı yeteneklerini ileriki dönemlere de öğrenebilir fakat bunun için yıllar boyunca azimle çalışması gerekebilir. bir örnek vermek istersek çocuklar, dil öğrenmeye eğilimli oldukları iki-üç yaş döneminde, birden fazla dili kolaylıkla öğrenirken bu iş, biz yetişkinler için çok daha zordur.
Çocuklarda Kritik Dönemler Ne Zamandır (0-6 yaş arası)?
Hareket Dönemi (0-1 Yaş)
Bebek nesneleri tutmayı, dönmeyi, emeklemeyi ve yürümeyi öğrendikçe daha bilinçli hale gelir. Artık kontrollü bir şekilde hareket edebilir.
Dil Gelişimi Dönemi (0-6 Yaş)
Dil gelişimi agu sesleri ile başlar. Bebeğiniz önce kısa ve uzun heceli kelimeler söyler, sonra cümle kurmayı öğrenir.
Küçük Objeler (1-4 Yaş)
Çocuğunuzun el-göz koordinasyonu geliştikçe küçük nesnelerle oynamayı çok sevecektir. İnce detaylarla uğraşmaya eğilimli olacaktır.
Düzenlilik (2-4 yaş arası)
Her şey yerli yerinde olmalı! Bu dönemde çocuklar günlük rutin olan işleri çok severler. İstikrardan ve tekrarlardan hoşlanırlar.
Müzik (2-6 Yaş Arası)
Müzik çocuğun günlük hayatının parçası olduğunda, çocuğunuzun ritim ve melodi gelişimine kendiliğinden ilgi gösterdiğini fark edebilirsiniz.
Tuvalet Eğitimi (18 Ay-3 Yaş)
Çocuğunuzun sinir sistemi geliştikçe idrar torbasını ve bağırsak hareketlerini kontrol etmeyi öğrenecek, tuvalet eğitimine başlamaya hazır olacaktır.
Nezaket Kuralları (2-6 Yaş)
Çocuğunuz, sizde gözlemlediği nezaket kurallarını taklit etmeye bayılır. Bu davranışlar zamanla içselleştirilir ve çocuğun kişiliğini etkiler.
Duyular (2-6 Yaş)
Duyuların öğrenimi, doğumdan itibaren başlar faka iki yaşından itibaren tat alma, duyma, dokunma ve koklama, çocuğun çok daha fazla ilgisini çeker.
Yazı Yazma (3-4 Yaş)
Montessori, yazı yazmanın, okumaya öncülük ettiğini keşfetti. Çocukların ilk yazma çabaları, rakam ve harfleri taklit ederek başlar.
Okuma (3-5 Yaş)
Çocuklar sembollere ve onların temsil ettikleri seslere doğal bir ilgi duyarlar. Kısa bir süre içinde kelimeleri seslendirmeye başlarlar.
Uzamsal İlişkiler (4-6 Yaş)
Bu dönemde çocuğunuz boyut ve mekan ilişkilerini daha iyi anlayacaktır. Bu yüzden de karmaşık yapbozlar üzerinde uzun süre uğraşabilir.
Matematik (4-6 Yaş)
Montessori, rakam ve nicelikle ilgili bu kritik evrede çocuğa somut matematik egzersizleri yaptırmak için çeşitli yöntemler geliştirmiştir.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder