Sevgili ziyaretçilerimiz, insan hayatı
ve dünyanın düzeni kanunlara ve kurallara
bağlıdır. Bu kurallara uymayan,
kuralın şekline ve ciddiyetine uygun bir sonuçla karşılaşır.
Yağmurlu havada şemsiyesini almadan dışarı çıkan bir insan
bunun sonucu olarak ıslanır. Soğuk ve karlı havada paltosunu
giymeden sokağa çıkan bir çocuk üşür, hastalanır. Kırmızı
ışıkta durmayan ve trafik kurallarına uymayan bir sürücü kaza
yapar ve para cezası öder. Dikkat edildiğinde bütün bu olaylarda
bir sebep sonuç ilişkisi olduğu görülecektir.
Aile toplantısında,
çocukların da katılımıyla, belirlenen ve listesi yapılan
kurallardan biri bozulduğunda ortaya bir sonuç çıkacaktır.
Çocuğun ders alması ve
davranışını düzeltmesi bakımından, sonuç, olumsuz davranışla
ilişkili olmalıdır. Kardeşine vuran ve canını acıtan bir
çocuğa iki gün bisiklete binmeme cezası vermenin can acıtma
davranışı ile bir ilişkisi yoktur. Böyle bir ceza hem çocuğa
haksızlık yapıldığı kanaati verecek hem de ceza almasına sebep
olduğu için kardeşine kin duyacaktır. İki gün bisiklete binmeme
cezası, ancak devamlı olarak bisikletini sokakta bırakan çocuğa
verilebilir. Bu ceza, bisikletini sokakta bırakmanın bedeli olduğu
için çocuğu incitmez.
Kardeşinin oyuncağını
kıran bir çocuğa iki gün sokağa çıkmama cezası vermek,
sebep-sonuç ilişkisine aykırı olduğu için mantıklı ve adil
değildir. Harçlığından biriktirdiği para ile kırdığı
oyuncağın yenisini alma cezası daha öğretici ve etkili
olacaktır.
Kurallar yazılı hale
getirildikten sonra, her kuralın karşısına buna uymamanın sonucu
da yazılırsa çocuklara mazeret uydurma ve itiraz fırsatı
verilmemiş olur. Kurallar ve kuralın bozulması durumunda itiraz
fırsatı verilmemiş olur. Kurallar ve kuralın bozulması durumunda
ortaya çıkacak sonuç aileden aileye değişiklik gösterebilir.
Önemli olan, sonucun olumsuz davranışla ilişkili olması, çocuğun
yerine getirebileceği ve katlanabileceği cinsten olması.
Çoğu anne babalar
çocuklarının zorluk yaşamasını ve sıkıntı çekmesini
istemez; zorlukların ve sıkıntıların onları mutsuz ettiğini
düşünür, onları zor işlerden ve sıkıntılardan kurtarır,
bunu da anne ve baba olmanın gereği zannederler. Halbuki,
çocukların zorluk ve sıkıntı yaşamasına önemli bir dersten
onları mahrum etmektedirler.
Tecrübe iyi bir
öğretmendir. Çocukların yaptığı her hatalı davranış ve her
yanlış onlara bir şey öğretir. Görünürde hatalı davranış
yüzünden bir şey kaybederler. Ancak gerçekte, bu kayıptan ders
alır, tecrübe kazanır, yeni kayıplar yaşamamak için daha
dikkatli davranmayı ve yeni çözümler bulmayı öğrenirler.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder