Yeni becerilerin çocuklara basit bir dille anlatılması gerekir.
Çocuğunuza yeni bir beceri kazandırırken kısa ve basit cümlelerle konuşun ve yapacağı işi, onun anlayacağı şekilde gösterin. Egzersiz yapması için ona zaman tanıyın. Yanlış yapmasına ve yanlışlarını kendisinin düzeltmesine izin verin. Dünyaya çocuğunuzun gözleriyle bakmaya çalışın. Ona kesin sınırlar çizerek ve ana hatları dikkatlice belirleyerek herşeyin nasıl yapılacağını öğrenmesine izin verin. Böylece ona bağımsızlık kazandırmakla kalmayıp kendine saygı duymayı ve güvenmeyi de öğretmiş olursunuz.
Çocuklara Göre Malzeme Ebatları Seçmek
Araç ve gereçleri seçerken dikkat edeceğiniz ilk şey, çocuğunuz için doğru ebatta olmalarıdır. Çocuğunuz birçok işi, kendi yaşına uygun aletlerle çok daha kolay yapar. Çocuklara göre diş fırçasını kolayca bulabilirsiniz. Ayrıca çocuklar için bardak, tabak, çatal, kaşık, çiçek sulama kovası, süpürge-faraş, hatta diş macunu bile piyasada satılmaktadır.
Çocuklar Oyuncak Mutfak Eşyaları İle Oynamak Yerine Size Mutfakta Yardım Etmeyi Daha Çok İsterler
Bence oyuncak mutfak eşyalarının hiçbir anlamı yok. Çünkü çocuğun asıl arzusu, mutfakta yanınızda olmak ve size yardım etmektir. Elbette ki üç yaşındaki bir çocuğa satır verin veya ocakla oynamasına izin verin demiyoruz. Fakat mutfakta çocuğunuzun yapabileceği bir sürü iş vardır. Tabi, siz ona işlerin nasıl yapılacağını göstermek için yeterli zaman ayırırsanız. Mesela, soğuk yemekleri karıştırır, sebze yıkar ya da sofra kurmayı öğrenebilir. Öte yandan, çocuklar her zaman büyüklerin işlerini yapmak istemezler. Canı oyun oynamak istediğinde ona bulaşıkları yıkatmanızı tavsiye etmem. Fakat çocuğunuz size yardım etmek istediğinde, ona ne yapacağını göstermeye hazır olun. Mutfağa küçük bir masa ve çocuğunuzun boyuna uygun mutfak eşyaları koyarsanız çocuğunuz size yardım etmeyi daha çok isteyecek ve sık sık yanınıza gelecektir.
Çocuklara Sofra Kurmayı Öğretmek
Çocuklar için küçük çatal bıçak takımı alın. Masaya iyi çizilmiş bir şablon yerleştirerek hangi eşyanın nereye konulacağını gösterin.
Çocuklara Adım Adım Beceri Kazandırmak
Günlük hayatta yaptığımız birçok iş, çeşitli beceriler gerektirir. Bu işleri bir şekilde öğrenmişizdir. İşleri küçük parçalara ayırırsanız çocuğunuzun zorlukları adım adım aşmasına yardımcı olabilirsiniz. Örneğin, temiz çorapları ayırıp katlamayı veya çiçekleri vazoya koymayı öğretirken bu yöntemi uygulayın. Her bir adımı, birkaç kelimeyle açıklayın ve nasıl yapıldığını gösterin. Unutmayın, çocuğunuz sizin ne dediğinizden çok, nasıl yaptığınıza konsantre olacaktır. Çocuğunuz bir beceriyi tam anlamıyla benimseyene kadar, bu beceriyle ilgili bol bol egzersiz yapmasını sağlayın.
Bisiklete binmek, adım adım öğretebileceğimiz becerilere iyi bir örnektir. Çocuğumuza önce üç tekerlekli bir bisiklet alırız. Ona nasıl inilip binileceğini, direksiyonun nasıl çevrileceğini ve pedallara nasıl basılacağını öğretiriz. Üç tekerliler oldukça güvenli olduğu için, frenleri yoktur. Çocuğunuzun bisiklete bindiği yerin güvenli olmasına çok dikkat ederiz. Zamanla çocuğumuz, bizden daha büyük bir bisiklet ister. Çocuğumuzun boyuna uygun iki tekerlekli bir bisiklet alırız. Arkasına taktığımız küçük destek tekerlekleri, çocuğun pedalları, direksiyonu ve frenleri kullanmayı öğrenmesini sağlar. Yavaş yavaş kendine güvenmeye başlayan çocuğunuz, destek tekerleklerini çıkarmanızı ister. Sonra bir fark etmeden o, bisikletini vın diye sürüp gitmeyi öğrenmiştir bile. Bize de güvenlik kaskını başına takmasını hatırlatmak düşer.
Günlük hayatta gereken becerilerde adım adım uzmanlaşırken, dikkatli bir planlama, sabırlı bir öğretim süreci ve anne baba desteği, çocukların işlerini kolaylaştırır. Bu dersler çocuklar büyüyene kadar devam eder. Gençlik çağında çocuğunuza araba sürmeyi öğretmek de günlük hayatın gerektirdiği becerilerdendir. Arkadaşlarıyla arasında çıkan anlaşmazlıkları halletme, harçlığını akıllıca harcama ve biriktirme, küçük bir parti planlama, adım adım öğretebileceğimiz işlere birkaç örnektir.
Anne baba olarak en çok zorlandığımız şeylerden biri de çocuğumuza bir beceriyi kazandırdıktan sonra, hiç müdahale etmeden onun bu beceride deneyim kazanmasına izin vermektir. İki tekerlekli bisiklete binmeyi öğrendikten sonra, sırf sizin içiniz rahat etsin diye destek tekerleklerine dönmesini kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Çocuğumuz eve gelince ayakkabısıyla montunu portmantoya koymayı öğrendiği halde, bu işi biz yapmamalıyız.
Çocuklara Düzen Alışkanlığı Kazandırmak
Çocuklara günlük hayata dair beceriler kazandırırken her şeyi düzenli tutmak ana kuraldır. Duyu bilincinin alabildiğince geliştiği bu yaşlar, düzeni öğrenmek için kritik bir dönemdir. Eşyaların nereye ait olduğu ve işleri bitince nasıl yerine konulacağı öğretilirse çocuklar düzen duygusunu içselleştirir ve hayatları boyunca devam ettirirler.
Etrafımızdaki eşyaları olduğu gibi bırakıp toplamazsak, evimizde oluşan kaosun altında eziliriz. Çocuklar etrafı dağıtıp kirletme konusunda uzmandırlar, etrafı toparlamak ise onlara çok zor gelir; buna rağmen, kaos ortamından bize kıyasla daha olumsuz etkilenirler. Çocuklara etrafı derli toplu tutabilmeleri için, işi biten şeyi yerine koymayı öğretin. Bazı çocuklar "düzen geni" ile doğmalarına rağmen, nasıl düzenli bir şekilde çalışıp oynanacağını, bütün çocuklara öğretebilirsiniz. Bunu yaparken çocukların yaratıcılık kabiliyetlerini örselememeye ve oyun zamanının eğlencesini mahvetmemeye özen gösterin.
İşin sırrı, ana kuralları belirlemektir. Çocuğunuza kibarca fakat taviz vermeden, işi bitince yerine koyması şartıyla raftan istediği şeyi alabileceğini söyleyin. Aynı zamanda raftan aldığı şeyi yerine koymadan, yeni bir şey alamayacağını da iyice belli edin.
Lego blokları ile oyuncak araba koleksiyonu gibi bazı oyuncakların bir arada oynanması daha iyi olabilir. Bu durumda iki grup oyuncağı bir arada muhafaza edin. Çocuklar özel kuralları çok çabuk öğrenirler. Örneğin, bloklar ile oyuncak arabaların aynı sepete girmesi gerektiğini ve bunlarla bir arada oynamanın normal olduğunu kolayca öğrenebilirler. Önemli olan nokta, yeni bir oyuna başlamadan önce, oyuncak arabalarla blokların rafa geri konulmasıdır.
Çocuklara Düzen Alışkanlığı Kazandırmada Fotoğraflı Etiketler Kullanmanın Yararları
Çocuğunuzun oyuncakları doğru yerlere koyabilmesi için, oyuncak kutularının üzerine, kutudaki oyuncağı gösteren fotoğraflar yapıştırın. Aynı zamanda oyuncakların raflara geri konulduğu zaman nasıl bir düzen içinde olmaları gerektiğini gösteren bir fotoğraf çekip çocuğunuzun her zaman görebileceği bir yere asabilirsiniz. Bu fotoğraf, çocuğunuza oynadığı oyuncakları yerlerine koyarken yardımcı olur. Ayrıca, bir oyuncağı yanlış yere koyduğunda fotoğrafa bakıp yer düzenini kontrol edebilir.
Yerleşim Düzeni
Odanın genel düzeninde, oyuncak kutuları kullanmanızı tavsiye etmem. Çocuk odasına ve çocuğunuzla beraber en çok zaman geçirdiğiniz odaya, onun oyuncakları ve kitapları için alçak raflar yerleştirin. Öte yandan, çok parçalı oyuncakların etrafa dağılmasını önleyecek yöntemler keşfetmelisiniz. Genellikle bunun için, bütün parçaları toparlayabilecek büyüklükte, kolay parçalanmayacak, sağlam bir kutu seçeriz. Her oyuncağın türüne göre değişmekle birlikte, kalın bir plastik kutu, sağlam bir sepet, dayanıklı bir tahta kutu, belki de büyük bir kavanoz veya tas, güzel bir çözüm olabilir.
Çocuklar İçin Belirlenmiş Oyun / Çalışma Alanı Oluşturmak
Çocuğunuzun, oturma odanızdaki halının ortasında parmak boyası yapmasını istemezsiniz. Duvarlara boya bulaşmasını da istemezsiniz. Çocuğunuz için uygun olabilecek her oyuncak ve faaliyet hakkında iyice düşünün. Çocuğunuzun temizleyemeyeceği bir kirliliğe ve dağınıklığa sebep olmayacak şekilde nesnelerde kullanılabileceklerini belirleyin. Bazı faaliyetlerin mutfakta veya yerleri seramik döşeli bir odada yapılması gerekir. Böylece dökülen yemek ya da boyaların temizlenmesi kolay olur. Bazıları ise oturma odasında oynanabilir fakat odaya giren çıkanın üzerine basmayacağı şekilde düzenlenmelidir. Bazısının ise evin dışında oynanması gerekir. Örneğin, tahta kesme, top atma gibi faaliyetler bahçede oynanmalıdır.
Önce plan yapın. Çocuğunuzu cezalandırmak veya yaptığı hatalardan dolayı onu eleştirmek yerine, ona herşeyi doğru bir biçimde nasıl yapabileceğini öğretin. Çocuğunuz herhangi bir oyuncakla yanlış bir yerde oynuyorsa bu işin nerede yapılması gerektiği konusunda onu yönlendirin. Ortalık dağılmışsa çocuğun yaşına göre değişmekle birlikte, etrafı toplayıp temizlemesini, hiç değilse size yardımcı olmasını bekleyebilirsiniz. Tabi bu, bebeklikten yeni çıkmış bir iki yaşındaki çocuklar için geçerli değildir. Onlarla başa çıkmak için, kullanmamaları gereken şeylere ulaşmalarına izin vermeyin.
Bazı oyunların koltuğun üzerinde oynanmasında bir sorun yoktur. Bazıları en iyi, masanın üzerinde oynanır. Bununla birlikte, çocuklar hoşlandıkları faaliyetlerin çoğunu yerde oynamaktan hoşlanırlar. Bu onlara daha rahat gelir. Çocuğunuzun çalışma alanını belirlemek için, ona 75 cm- 120cm ebatlarında, küçük bir paspas ya da kilim verin.
Küçük bir kilim ya da halı üzerinde oynamak, parçaların etrafa yayılmasını önler. Legolarla bina inşa etmek gibi daha büyük projeler için kilim kullanılabilir. Küçük kilimi nasıl sereceğini ve işi bitince sepetinin içerisine nasıl koyacağını gösterin.
Çocuklar İçin Eşyalarını Güvenli Taşıma Durumu
Çocuğunuzun her bir oyuncağı veya aleti raftan alıp oynayacağı yere dikkatli ve güvenli bir şekilde nasıl getirebileceğini düşünün. Bunun en iyi yolu, oyuncağı kendi kutusu içerisinde taşımaktır. Oyuncak bebek gibi bazı oyuncakları, kendi kendilerine kolayca taşıyabilirler. Fakat bazı oyuncakların çok fazla parçası olabilir veya çocuğun taşıyamayacağı kadar ağır olabilir. Böyle bir durumda çocuğunuza, içine bir ya da iki seferde taşıyabileceği parçaları koyabileceği küçük tepsiler verin. Başlangıçta çocuğunuz parçaları koyabileceği küçük tepsiler verin. Başlangıçta çocuğunuz parçaları tepsi ile dökmeden taşıyamayabilir. Nasıl taşıyacağını gösterip denemeye teşvik edin. Tepsi kullanmakta zorluk çeken çocuklar, küçük bir sepet de kullanabilir.
Çocuklar Açısından Sahip Olmanın Gururu
Çocuğunuza, oyuncaklarına ve eşyalarına sahip çıkmayı öğretin. Bir şey kırdığında onu cezalandırmayın ama kırılan eşyanın yerine yenisini de almayın. Bunun yerine, eşyaları doğru bir şekilde kullanmayı öğretin. Bir şey kırıldığında bu olaydan bir ders çıkarmasını sağlayın. Eşyayı tamir ederken size yardım etmesi için onu teşvik edin. Basit tamiratların nasıl yapıldığını gösterin. Evinize özen gösterme konusunda ona örnek olun ve aynı özeni göstermesi için onu teşvik edin. Ona küçük kağıt parçaları ve düğme gibi şeyleri yerden toplama alışkanlığını kazandırın.
Çocuklar İle Yapılacak Aktivitelerde Hataların Kontrol Altına Alınması
Her faaliyette, yapılan hataları mümkün olduğunca kontrol etme mekanizması kurun. Böylece çocuğunuz hata yapınca kolayca anlatırsınız. Çocuğunuza kırılabilir bardak veya tabak kullandırın. Bunları kullanırken dikkatli ve kontrollü olmayı daha çabuk göstermek için birer fırsattır. Fakat bunun için çok sabırlı olmak gerekir. Her hatadan bir ders çıkarılabilir ve problem çözme becerisi geliştirilebilir. Örneğin çocuğunuz kolyesini kopardığında "Boncukları nasıl toplayacağız?" ya da bir şey kırıldığında "Kırılan parçaları güvenli bir şekilde nasıl süpüreceğiz?" gibi sorular sorabilirsiniz.
Güzel Ve Uyumlu Görünen Oyuncakların Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Çocuklar tahta gibi doğal materyallerin cazibesine kayıtsız kalamazlar. Çocuğunuzun kullanacağı oyuncak, alet ve diğer günlük eşyaları, onun boyuna uygun ebatlarda seçin. Bunlar aynı zamanda kolay kavranabilen, güzel eşyalar da olmalıdır. Çocuğunuzun günlük hayatta beceri kazanabilmek için kullanacağı tepsi, çatal bıçak gibi eşyaları ucuz, plastik modeller arasından seçmeyin. Daha çekici materyallerden yapılmış oyuncakları tercih edin. Çocuklar ağaç, cam, gümüş, prinç gibi ddoğal maddeleri severler.
Ufak çocuklar ev ortamındaki her türlü ayrıntıyı sünger gibi emer ve hatırlatırlar. Amacınız çocuğunuzun dikkatini çekecek faaliyetler planlamak, uyumlu ve güzel bir ortam sağlamak olmalıdır.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder